راهنماتو- ستاره R136a1 بزرگترین ستاره شناخته شده تاکنون در کیهان ماست اما واضح ترین تصاویری که اخیراً از این ستاره بدست آمده، بینش شگفت انگیزی به دانشمندان داده است. قبلا تصور می شد که این ستاره حدود 250 تا 320 برابر بزرگتر از جرم خورشید خودمان است اما تخمین های جدید نشان می دهد که این عدد تنها چیزی بین 150 تا 230 برابر جرم خورشید ماست.
اگرچه این عدد باز هم لقب غول پیکرترین جرم شناخته کیهان را برای این ستاره حفظ می کند اما این کاهش معنادار تخمین های جدید می تواند پیامدهای عمیق تری برای دانش ستاره شناسی به دنبال داشته باشد. این ستاره در خوشه R136 قرار دارد که در سحابی رتیل است که این آخری نیز خود کانونی از تشکیل ستاره در یک کهکشان اقماری کهکشان راه شیری به نام ابر ماژلانی بزرگ قرار دارد.
این خوشه اتفاقا حاوی برخی از پرجرم ترین ستاره های شناخته شده است. از آنجایی که این جرمها نقاط حیاتی برای عملکرد ستارگان پرجرم هستند، این دستاورد میتواند به این معنا باشد که محدودیتهای جرم بالای ستارهای قبلی ما اشتباه است. ونو کالاری، ستاره شناس و اخترفیزیکدان رصدخانه جمینی می گوید: «این نتایج به ما نشان می دهد که پرجرم ترین ستاره ای که در حال حاضر می شناسیم، آنطور که قبلاً فکر می کردیم، پرجرم نیست. و این نیز نشان میدهد که حد بالای جرم ستارهها نیز ممکن است کوچکتر از آن چیزی باشد که قبلاً تصور میشد.»
اگرچه ما هنوز نمی دانیم که حد بالایی برای جرم ستاره چقدر است، اما محاسبات و مدل سازی نشان می دهد که باید یک حدی وجود داشته باشد. پذیرفته شده است که در نقطه ای به نام محدودیت ادینگتون، فشار بیرونی ناشی از تابش هسته از فشار گرانشی درونی بیشتر می شود و مواد لایه های بیرونی ستاره را مجبور می کند که به بیرون پرتاب شوند. تحقیقات اولیه 150 جرم خورشیدی را به عنوان حد ادینگتون تعیین کرده بود تا اینکه ستارههای R136 با دستهای کامل که جرمهای بسیار بالاتری داشتند، شناسایی شد.
ستاره های این خوشه به سادگی محدودیت اولیه ادینگتون را کنار زده بودند و این موضوع تمام مدل های قبلی تشکیل ستارهها را به چالش کشید. دانشمندان به دنبال راهی بودند تا این معمای پیچیده را حل کنند. جرم ستاره را می توان با به دست آوردن مشاهدات دقیق که روشنایی و دمای ستاره را نشان می دهد محاسبه کرد. بنابراین کالاری و همکارانش به دنبال به دست آوردن تصاویر جدید و واضح تری از خوشه و مشخصا ستاره R136a1 بودند تا شاید پاسخی قانع کننده بیابند.
سرانجام این تصاویر دقیق و واضح به این تیم رسید و آنها نیز توانستند با انجام محاسبات دقیق تر، عدد تقریبی 196 جرم خورشیدی را برای ستاره R136a1 تعیین کنند. آنها حتی جرم 151 و 155 خورشیدی را برای دو ستاره بزرگ دیگر این خوشه، یعنی R136a2 و R136a3 محاسبه کردند. بدین ترتیب جرم های شگفت انگیز 250 و 300 خورشیدی برای ستاره ها بار دیگر مردود اعلام شد و به نظر می رسد عدد 200 جرم خورشیدی را باید به عنوان یک مبنا در نظر گرفت. این یافته می تواند دانش قبلی ما در خصوص تولید عناصر سنگین در کیهان، را دگرگون سازد.
دیدگاه شما چیست؟
دیدگاه ها