انتشار تصویر سه بعدی خیره کننده از سحابی چشم گربه

راهنماتو- فوران پرپیچ و خم یک ستاره در حال مرگ سرانجام با تمام شکوه خود به صورت سه بعدی به تصویر درآمد. گروهی از دانشمندان اخیراً یکی از اسرار امیزترین سحابی های کیهان، یعنی سحابی چشم گربه را در یک مدل سه بعدی بازسازی کردند.

مدل این دانشمندان مکانیسم هایی را آشکار کرد که برخی از جنبه های غیرقابل توضیح ساختار سحابی را نشان می دهد. دانشمندان می گویند نتایج این دستاورد جدید به ما کمک کند تا سحابی‌های دیگر از این نوع را درک کنیم، و به ما بینشی درباره آنچه ممکن است برای خورشید خودمان اتفاق بیفتد، می‌دهد.

سحابی چشم گربه که با نام NGC 6543 نیز شناخته می شود، بیشتر به عنوان یک سحابی سیاره ای شناخته می شود. با این حال، هیچ سیاره ای در آن وجود ندارد. این اصطلاح به این دلیل به وجود آمد که شکل گرد آنها شبیه سیارات است. این سحابی ها در اصل همان چیزی هستند که پس از اتمام سوخت ستاره ای، از فرآیند در حال مرگ ستاره باقی می مانند.

اگرچه سحابی های سیاره ای ویژگی های مشترکی دارند، اما سحابی چشم گربه یکی از پیچیده ترین نمونه هایی است که تا به امروز کشف شده است. این سحابی اگرچه به طور کلی شکلی گرد دارد، اما درون آن یک ساختار لوزی شکل مانند مردمک چشم گربه وجود دارد. این ساختار عجیب با فرآیند منجر به شکل گیری سحابی های سیاره ای مطابقت ندارد و همین موضوع مدتهاست ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است.

اخترشناسان از نرم‌افزار مدل‌سازی اخترفیزیکی SHAPE برای تشخیص آنچه در ناحیه مرکزی سحابی چشم گربه می‌گذرد استفاده کرد. تلسکوپ فضایی هابل، که مشاهدات بسیار دقیقی از این سحابی در سال 2008 انجام داد، برخی از داده های مورد استفاده در این مطالعه را تامین کرد. آنها همچنین از داده های طیفی رصدخانه ملی سن پدرو مارتر در مکزیک استفاده کردند که حرکات گاز را در داخل سحابی نشان می دهد.

سرانجام مدل سه بعدی اخترشناسان چیز جالبی را نشان داد؛ حلقه های مارپیچی از گاز با چگالی بالا که تا حدی دور پوسته بیرونی سحابی پیچیده شده و به طور متقارن در اطراف دو لوب آن قرار گرفته اند. این تقارن نشان می دهد که حلقه ها نتیجه جت های پرسرعتی هستند که از قطب های ستاره در مرکز چشم گربه به بیرون پرتاب می شوند. از آنجا که ستاره ای که آنها را تولید کرده بود مانند یک فرفره می چرخید، این امر باعث شد که فواره ها به شکل مارپیچی بیرون بیایند.

جت‌های پرسرعت در سحابی‌های سیاره‌ای نسبتاً نادر هستند، بنابراین مهم است که بدانیم چگونه به شکل‌دهی سیستم‌های پیچیده‌تر مانند سحابی چشم گربه کمک می‌کنند. در نهایت، درک نحوه شکل‌گیری آنها بینشی را در مورد سرنوشت نهایی خورشید ما فراهم می‌کند، که خود روزی به یکی از این سحابی های سیاره ای تبدیل خواهد شد. نتایج این تحقیق در مجله Monthly Notices of the Royal Astronomical Society به چاپ رسیده است.