راهنماتو-باستانشناسان یک زین اسب چرمی استادکارانه را ـ که احتمالاً قدیمیترین زینی است که تاکنون کشف شده است ـ در یک گور در چین پیدا کردند.
به گزارش راهنماتو، این زین که به مدت 2700سال در یک صحرای بیآب و علف حفظ شده است، در گور زنی در قبرستانِ یانگهای در حوضچه تورپان در منطقه خودمختار سینکیانگ در اویغور پیدا شده است.
بنا بر گزارش باستانشناسان که در روز 23ماه مه 2023 منتشر شده است، این زن یک کت خز، شلوار پشمی و چکمههای ساقکوتاه از جنس چرم به تن داشته و یک زین چرمی، انگار که روی آن نشسته باشد، روی باسناش گذاشته شده است.
برطبق تاریخنگاری رادیوکربن، این زین ـ ساختهشده از دو بالشتکِ چرمِ گاو که از مخلوطی از کاه و موی شتر و آهو پر شده بوده است ـ به سالهای 724 تا 396قبلازمیلاد باز میگردد. این زین احتمالاً قدیمیتر از زینهای منسوب به سِکاها است. سکاها اسبسوارانِ عشایرِ شبه-جنگی از غرب و مرکزِ اوراسیا بودند که با یونانیها و رومیهای باستان معاشرت میکردند.
نخستین زینهای سکاها به قرنهای پنجم تا سومِ قبلازمیلاد باز میگردند و در رشته کوههای آلتای در منطقه سیبریِ روسیه و شرق قزاقستان پیدا شدهاند.
پاتریک وِرتمان، باستانشناس در دانشگاه زوریخ، میگوید: «این [تاریخچه] زینِ یانگهای را به آغاز تاریخِ زینسازی برمیگرداند. گمان میرود که قبرهای موجود در یانگهای متعلق به فرهنگِ مردمانِ سوبیکسی است که از 3000سال قبل در حوضچه تورپان زندگی میکردند. نام این فرهنگ از نامِ گورستانِ دیگری در نزدیکیِ شهر مدرنِ سوبیکسی گرفته شده که در 30مایلی شمالشرقِ یانگهای قرار دارد.
گلههای اسب
باستانشناسان اکنون گمان میکنند که اسبها در حدود 6000 سال قبل اهلی شدند. اما شواهد ابتداییتر نشان میدهند که اسبها را برای استفاده از شیر و گوشتشان نگهداری میکردند و اسبسواری حدود 1000سال بعدتر آغاز شده است.
نخستین اسبسواران زیراندازهایی را که به کمک طناب روی کمر اسب محکم شده بود به عنوان زین استفاده میکردند، حکاکیها نشان میدهند که سوارهنظامهای آشوری این ابزار مرتبط با اسب را در قرن هفتم قبلازمیلاد توسعه دادند.
باستانشناسان دقیقاً نمیدانند که زینها چه زمانی اختراع شدند اما احتمالاً توسطِ اسبسوارانی از آسیای مرکزی در اواسطِ هزاره اول قبلازمیلاد ساخته شدند که زینهای یانگهای را قدیمیترین زینهای تاریخ میکند.
ساخت و توسعه زینها زمانی آغاز شد که «اسبسواران به راحتی و ایمنیشان و همینطور سلامتِ اسبها اهمیت بیشتری دادند.» «زین به مردم کمک کرد که فواصل طولانیتری را طی کنند، بنابراین باعث شد که آدمها با افرادِ متفاوتتری تعامل کنند.»
زین به اسبسواران کمک میکرد تا موقعیتِ خودشان را روی اسب محکم کنند و در هنگام پرتاب نیزه خودشان را بالا بکشند. نخستین زینها فاقد رکاب بودند.
اسبسواران زن
نویسندگان این مقاله میگویند که مردمانِ فرهنگِ سوبیکسی سلاحها، لوازم اسبسواری و لباسهایی مشابه با سکاها داشتند و ممکن است که با آنها در منطقه کوهستان آلتای ارتباط داشتهاند. اما درحالیکه سکاها عشایر بودند، اسبسواران سوبیکسی احتمالاً دامدارانی بودند که در حوضچه تورپان از گلههایشان مراقبت میکردند.
باستانشناسِ زیستمولکولی از دانشگاه زوریخ، شِوان ویلکین، که در این مطالعه مشارکتی نداشته است، میگوید که سالمماندنِ زینِ یانگهای در سطحی خارقالعاده نشان میدهد که احتمالاً میتوانیم زینهای قدیمیتری را نیز در این ناحیه پیدا کنیم.
او توضیح میدهد : «ما معمولاً بقایای چیزهایی تااینحد ارگانیک، مثلِ چرم، را تااینحد سالم پیدا نمیکنیم.»
ویلکین توضیح میدهد: «محل قرارگیریِ زین روی بدنِ زنِ مدفون نشان میدهد که او سوارکار بوده است. این عقاید ما را درباره سوارکاران تغییر میدهد.»
بیرجیت بوهلر، باستانشناس در دانشگاه وین که در این تحقیقات مشارکت نداشته است، میگوید: «این گور شواهدی محکم از مشارکت زنان در فعالیتهای روزمره را مراتع کوهستانی شاملِ گلهداری و سفر نشان میدهد.»
این یافتهها با روایتهای تاریخی باستانی که اسبسواری را با مردانِ نخبه جنگی مرتبط میکردند، درتناقض است.
دیدگاه شما چیست؟
دیدگاه ها