«جنگ ستارگان» چه بود؟

عصر ایران نوشت؛ اجرای پروژۀ جنگ ستارگان مستلزم به‌کارگیری فناوری بسیار پیچیده و نوظهوری بود و به تعبیر یکی از دانشمندان آمریکایی، تحقق سومین انقلاب صنعتی جهان راایجاب می‌کرد که تحول عظیمی در فناوری فضایی و استراتژی نظامی پدید می‌آورد.

جنگ ستارگان (Star Wars) به طرح "دفاع استراتژیک فضایی آمریکا" (اس.دی.آی) گفته می‌شد که در تاریخ 23 مارس 1983 از سوی رونالد ریگان چهلمین رئیس جمهوری آمریکا مطرح شد. ریگان از جامعۀ محققین آمریکا خواست تا تدبیری برای دفاع در برابر موشک‌های بالستیک اتمی بیندیشند.

اجرای پروژۀ جنگ ستارگان مستلزم به‌کارگیری فناوری بسیار پیچیده و نوظهوری بود و به تعبیر یکی از دانشمندان آمریکایی، تحقق سومین انقلاب صنعتی جهان راایجاب می‌کرد که تحول عظیمی در فناوری فضایی و استراتژی نظامی پدید می‌آورد.

دلایل ریگان برای آغاز پروژۀ جنگ ستارگان به شرح زیر بود:

این پروژه به عنوان یک برنامۀ استراتژیک همه‌جانبه، کلیۀ نیروها و امکانات بالقوۀ سیاسی، اقتصادی، صنعتی، علمی، تکنولوژیکی و نظامی جوامع پیشرفتۀ صنعتی جهان را به مبارزه می‌طلبید.

ابعاد نظامی پروژۀ "طرح دفاع استراتژیک"، فنون جنگی را به طور کلی دگرگون می‌کرد.

آمریکا با استفاده از طرح مذکور و امکانات انحصاری فناوری خود، سعی داشت در این زمینه برتری خود را به شوروی تحمیل کند.

به گفتۀ مقامات آمریکایی، هدف از اجرای پروژۀ "طرح دفاع استراتژیک" (اس.دی.آی)، توسعه و استقرار سیستمی بر روی زمین و در فضا بود که در آن با بهره‌گیری از فناوری بسیار پیشرفته، مانند اشعۀ لیزر و توپ‌های الکترومغناطیسی، می‌توان موشک‌های بالستیک دشمن را در مراحل مختلف پروازشان نابود ساخت.

این مقامات بر آن بودند که طرح مذکور صرفا یک سیستم تدافعی است، در حالی که بنا به عقیدۀ برخی از کارشناسان نظامی، با تکمیل سیستم مذکور می‌شد از آن به عنوان یک سیستم مهم تهاجمی در موارد زیر استفاده کرد:

اس.دی.آی می‌توانست به عنوان مکمل سیستم ضربت‌زنندۀ اتمی به کار رود. برای این کار سیستم تعرضی اتمی را علیه دشمن به کار برده و سپس به یاری سلاح‌های اس.دی.آی برای جلوگیری و خنثی ساختن عمل متقابل دشمن اقدام می‌شد.

سلاح‌های اس.دی.آی می‌توانست ماهواره‌های دشمن را که نسبت به موشک‌های بالستیک، هدف‌های ساده‌تری محسوب می‌گردند، مورد اصابت قرار داده و نابود سازد.

با استفاده از سلاح‌های اس.دی.آی می‌شد تک‌های برق‌آسایی علیه هدف‌های زمینی، از جمله تانکرهای نفت‌کش و هواپیما، سازمان داد.

امکانات حملۀ این سیستم در حدی بود که ظرف سی دقیقه می‌توانست یک کشور صنعتی را به تلی از خاکستر تبدیل کند.

اس.دی.آی می‌توانست حتی سیلوهای بتونی و فولادی موشک‌ها را منهدم ساخته و در واقع نخستین ضربۀ اتمی را بر دشمن فرود آورد.

قرار بود که این سیستم دارای سلاح‌هایی باشد که بتواند موشک‌های بالستیک را اندکی پس از پرتاب و مادام که در فضا و جو زمین در پرواز هستند، نابود سازد.

به نظر کارشناسان، با بهبود کیفی و کمّی نیروهای آفندی شوروی، آمریکایی‌ها لزوم استقرار یک سیستم دفاعی-تهاجمی جدید را ضروری تشخیص داده بودند. از این رو آمریکا با اختصاص مبلغ سی میلیارد دلار برای این منظور هدف‌های زیر را از اجرای این طرح پرهزینه و در عین حال فریبنده دنبال می‌کرد:

راهی برای خروج از بن‌بست اتمی یافته و بتواند سیستم "اعتماد دریافت متقابل" (MAS) را جایگزین سیستم "اعتماد در انهدام متقابل" (MAD) نماید.

باعث شود که شوروی نیز با اختصاص منابع هنگفت مالی، در دام رقابت‌‌های تسلیحاتی گرفتار آمده و در نهایت راه را برای فروپاشی آن هموار سازد؛ هدفی که نهایتا محقق شد.

طرح جنگ ستارگان گرچه برای مدتی کنار گذاشته شد، ولی با روی کار آمدن جرج دبلیو بوش در ژانویه 2001 و اعلام خروج رسمی ایالات متحده از پیمان موشک ضد موشک بالستیکی (1972)، طرح دیگری موسوم به "سپر موشکی" به اجرا درآمد.