راهنماتو-برطبق مطالعاتی که بروی نقش بافت مو روی تنظیمِ حرارت بدن انجام شده است، کارکردِ موی فر چیزی بیش‌تر از صرفاً ایجادِ ظاهری زیباست و احتمالاً چگونگی خنک‌ماندنِ انسان‌های اولیه و نگه‌داری آب توسط بدنِ آن‌ها را توضیح می‌دهد.
به گزارش راهنماتو، این یافته‌ها نوری تازه بر سازگاری فرگشتی که مغز انسان را قادر به بزرگ‌شدن و رسیدن به اندازه فعلی کرد، می‌تاباند.
نینا جابلونسکی، استاد دانشگاه پنسیلوانیا در رشته انسان‌شناسی، می‌گوید: «انسان‌ها در مدار استوا در آفریقا که خورشید بیش‌تر طول روز در بالای سرشان می‌تابید، فرگشت یافتند. در آنجا، پوست و تاج سر اشعه خورشیدی را در قالب گرما، در سطوح بالاتری از پیوستگی، دریافت می‌کند. ما می‌خواستیم بدانیم که چنین موقعیتی، چه تأثیری روی فرگشت موها داشته است. ما دریافتیم موهایی که فرهای ریز و فشرده دارند، به انسان‌ها کمک می‌کنند بدن‌شان را خنک نگه‌دارند و آب بدن‌شان را حفظ کنند.»
محققان از یک مانکنِ حرارتی برای آزمایش‌های‌شان استفاده کردند. مانکن حرارتی یک مدل شکل انسان است که از نیروی برق برای تحریکِ حرارت بدن استفاده می‌کند و به دانشمندان امکان می‌دهد که انتقال حرارت بین پوست انسان و محیط و کلاه‌گیس از جنسِ موی سر انسان را مطالعه کنند و بسنجد بافت‌های مختلف مو چگونه بر دریافت گرما از اشعه خورشید اثر می‌گذارند.
دانشمندان مانکن را برنامه‌ریزی کردند تا سطحِ حرارت را به‌صورت پیوسته روی 35درجه سلسیوس، مشابه میانگین حرارت پوست انسان، نگه دارد و بعد مانکن را در داخل تونل باد با اقلیمِ قابل‌تنظیم قرار دادند.
این تیم با کنترلِ مقدار برقی که مانکن نیاز داشت تا بتواند دمای بدن‌اش را ثابت نگه دارد، مقدار گرمای ازدست‌رفته بدن او را کنترل کردند. سپس یک لامپ روشن را بالای سر او قرار دارند تا دقیقاً اشعه خورشید را بالای پوستِ سر او در وضعیت‌های مختلفِ بدون مو، موهای لخت، موهایی با فر معتدل و موهایی با فر ریز و فشرده، شبیه‌سازی کند.
آن‌ها همچنین ازدست‌دادنِ حرارت را در سرعت‌های متفاوت باد و بعداز خیس شدنِ پوست سر که وضعیت عرق را شبیه‌سازی می‌کرد، محاسبه کردند.
محققان به این نتیجه رسیدند که همه انواع مو میزان برخورد اشعه خورشید به پوست سر را کاهش می‌داد اما موهایی که فر ریز و فشرده داشتند، بهترین محافظ در برابر حرارت ناشی از پرتوهای خورشید بودند و میزان نیاز بدن به عرق کردن برای خنک ماندن را نیز کاهش می‌دادند.
همان‌طور که انسان‌های اولیه برای راه رفتن با قامت راست در مناطق استوایی آفریقا تکامل پیدا می‌کردند، تاج سر آن‌ها بیش‌تر در معرض سوختگی ناشی از پرتو خورشید قرار می‌گرفت. مغز در برابر گرما حساس است و هر چه بزرگ‌تر می‌شود، حرارت بیش‌تری تولید می‌کند.
گرمای زیاد می‌تواند وضعیت پرخطری مثل گرما‌زدگی ایجاد کند. وقتی انسان‌ها مقدار زیادی از موهای بدن‌شان را از دست دادند، تعداد کافی غدد عرق روی بدن‌شان توسعه یافت تا آن‌ها را خنک نگه دارد. اما عرق به بهای از دست دادنِ آب بدن و الکترولیت‌ها تولید می‌شود. پوست سر احتمالاً تکامل یافت تا راهی برای از دست دادن حرارت دریافتی از پرتوهای خورشید باشد، و بنابراین کمک کند تا انسان‌ها بدونِ نیاز به منابع گسترده‌تر، بدن‌شان را خنک نگه دارند.
دانشمندان می‌گویند: «در حدود 3میلیون سال قبل ما انسان راست‌قامت را می‌بینیم که به لحاظ ظاهر فیزیکی شبیه ما بود اما مغز کوچک‌تری داشت. و از حدود 1میلیون سال قبل، ما به سایز امروزی مغزمان رسیدیم. ما فکر می‌کنیم که موی سر مکانیزمِ منفعلی برای کاهشِ مقدار گرمای دریافتی از پرتوهای خورشیدی فراهم آورد که غدد عرق به تنهایی نمی‌توانستند از عهده آن برآیند.»
دیدگاه شما چیست؟
دیدگاه ها