راهنماتو- نزدیک به 66 میلیون سال پیش، یک سیارک بزرگ به زمین برخورد کرد و انفجار عظیمی را در سطح سیاره پدید آورد که به باور بسیاری از کارشناسان سبب انقراض جهانی دایناسورها شد. دانشمندان می دانند که طیف گسترده ای از دایناسورها در پایان دوره کرتاسه درست قبل از این انقراض در سراسر جهان زندگی می کردند. با این حال، همیشه این سوال مطرح بود که در این زمان دایناسورها در چه وضعتی قرار داشتند. آیا این جانداران بزرگ در اوج شکوفایی خود بوده اند یا وضعیت دیگری را سپری می کردند؟
اکنون و پس از دهه ها بحث و گفتگو در این زمینه، یک سند تازه کشف شده بسیار شگفت انگیز گویا پاسخی برای این معما دارد. محققان موسسه دیرینه شناسی مهره داران و دیرینه انسان شناسی (IVPP) آکادمی علوم چین به همراه همکاران خود شواهدی برای حمایت از این فرضیه پیدا کرده اند که دایناسورها قبل از انقراضشان تنوع چندانی نداشتند و به طور کلی در طول آخرین دوره کرتاسه با کاهش شدید جمعیت مواجه بوده اند.
تا پیش از این، بیشتر داده های علمی در مورد آخرین روزهای حیات دایناسورها از آمریکای شمالی بدست آمده است. اگرچه برخی از مطالعات منتشر شده حاکی از آن است که جمعیت دایناسورها در این منطقه و قبل از رویداد انقراض بزرگ به خوبی در حال رشد بود، اما تحقیقات دقیق‌تر دیگر نشان می‌دهد که دایناسورها واقعاً در چنین وضعیتی نبودند و حتی جمعیت آنها به شکل قابل توجهی رو به کاهش بود. این یافته ها فرایندی را به نمایش می گذارد که حاکی از رو به زوال رفتن دایناسورها پیش از رویداد انقراض بزرگ است.
در این میان کشف جدیدی در چین، این وضعیت را دگرگون کرد. محققان چینی بیش از 1000 تخم دایناسور فسیل شده و پوسته تخم مرغ را در حوضه شانیانگ در مرکز چین پیدا کردند که از توالی‌های سنگی با ضخامت کلی 150 متر به دست آمده‌اند. محققان تخمین های دقیق سنی لایه های سنگ را با تجزیه و تحلیل و استفاده از مدل سازی کامپیوتری در بیش از 5500 نمونه زمین شناسی به دست آوردند. این به دانشمندان اجازه داد تا یک جدول زمانی نزدیک به 2 میلیون سال و مربوط به اواخر دوره کرتاسه ایجاد کنند. این جدول زمانی دقیقاً دوره قبل از رویداد انقراض بزرگ را نشان می داد، به همین دلیل امکان مقایسه مستقیم با داده های سراسر جهان را فراهم می کند.
بررسی داده های حوضه شانیانگ، به شکل باور نکردنی کاهش تنوع دایناسورها را نشان می داد. به عنوان مثال، 1000 فسیل تخم دایناسور جمع آوری شده از این حوضه تنها نشان دهنده سه گونه مختلف Macroolithus yaotunensis، Elongatoolithus elongatus و Stromatoolithus pinglingensis است. علاوه بر این، دو گونه از سه گونه تخم دایناسور از گروهی از دایناسورهای بی دندان به نام اویراپتور هستند، در حالی که دیگری از گروه هادروساورید گیاهخوار (که به عنوان دایناسورهای منقار اردکی نیز شناخته می شوند) است.
این تنوع کم از گونه های دایناسور در 2 میلیون سال قبل از انقراض دسته جمعی در مرکز چین، بسیار جالب توجه بود. به عبارت دیگر، داده های چین در هماهنگی کامل با داده های جدید آمریکای شمالی است که نشان می دهد پیش از رویداد انقراض دسته جمعی، دایناسورها در حال کاهش بودند. اما هنوز به درستی مشخص نیست که چرا دایناسورها در اواخر دوره کرتاسه شاهد کاهش شدید جمعیت بودند. برخی از دانشمندان این موضوع را به تغییرات آب و هوایی شدید در این دوره نسبت می دهند و برخی دیگر فوران آتشفشان های عظیم را عامل این کاهش جمعیت می دانند.
به هر روی آنچه در این یافته های جدید به وضوح قابل مشاهده است، دگرگون شدن داستان انقراض بزرگ به وسیله یک شهاب سنگ عظیم است. اکنون ما می دانیم که حداقل دو میلیون سال قبل از این برخورد مرگبار، جمعیت دایناسورها به دلایل نامعلومی در سراسر جهان به شدت در حال کاهش بود. به نظر می رسد داستان انقراض دایناسورها هنوز به صورت یک معمای جذاب برای دانشمندان و علاقمندان باقی مانده است.
دیدگاه شما چیست؟
دیدگاه ها