راهنماتو- چند روز پیش با کتابی مواجه شدم با نام «جنگ چهره زنانه ندارد». بعدتر این سوال برایم به وجود آمد که آیا «جنگ چهره کودکانه دارد؟» چهره مردانه چطور؟ جواب این سوال را در مدیومی که کودکان را به وجد می‌آورد، یعنی انیمیشن‌ها ردگیری کردم و نتیجه جالب بود! از آخرین انیمیشن کوتاهی که در سال گذشته اسکار گرفت تا انیمیشن‌هایی بلندتر به شیوه خودشان به این پرسش پاسخ داده‌اند. نکته جالب این است که در بطن ماجرا کودکان، زنان و مردان، همگی، در مورد جنگ احساساتی شبیه به هم با واکنش‌هایی متفاوت داشتند. راهنماتو در ادامه 5 انیمیشن به شما معرفی می‌کند که با جنگ به شکل مفهومی بازی کرده است.
1. انیمیشن کوتاه The Box جعبه
سال انتشار: 2016
کارگردان: مروه سیریس اوغلو
انیمیشن کوتاه The Box جهانِ کودکی سوری را نشان می‌دهد که به یکباره با جنگ و انفجارها روبه‌رو شده است. این در حالی است که کودک، پیش از این مشغول بازی با یک جعبه است. اما، همان جعبه تبدیل به محلی برای پناه گرفتن و بعد مهاجرت کردن می‌شود. وقتی از دنیای بازی‌های کودکانه به دنیای جنگ وارد می‌شویم به این فکر می‌کنیم که ای کاش این کودک تنها در تخیلش با جنگ مواجه شده باشد. ای کاش وقتی چشم‌هایش را باز کرد، جهانِ زندگیش را در آرامش پیدا کند. اما، او با واقعیت روبه‌رو می‌شود و ترجیح می‌دهد در دل یک جعبه به انزوا کشیده شود همان جعبه‌ای که برای او معنایی معادل بازی کردن داشت.
2. انیمیشن کوتاه War Is Over جنگ تمام شده
سال انتشار: 2023
کارگردان: دیو مولینس
انیمیشن کوتاه War Is Over جنگ تمام شده، انیمیشنی است که جایزه بهترین انیمیشن کوتاه را در اسکار سال 2023 دریافت کرد. در این انیمیشن ما آدم‌های بزرگ را می‌بینیم که در جنگ هستند، حال سربازهای دو کشور در حال بازی شطرنج هستند. کبوتری پیغام رسان، حرکات هر یک از این دو تیم را به دیگری اعلام می‌کند. آیا زمانی می‌رسد که این کبوتر اعلام کند، «جنگ تمام شده است»؟ چیزی که در این انیمیشن ما را به فکر فرو می‌برد، تفریح مشترک است. بازی هوشی (شطرنج) که تبدیل به زبانی مشترک برای دو جبهه متفاوت می‌شود و چهره مردانی که از شنیدن اخبار درمورد جنگ چهره‌شان حالات متفاوتی پیدا می‌کند که دیدنی است.
3. انیمیشن Guillermo del toro’s Pinocchio پینوکیوی گیلرمو دل تورو
سال انتشار: 2022
کارگردان: گیلرمو دل تورو، مارک گاستافسون
اکثر ما با قصه پینوکیو آشنایی داریم. یک قصه کلاسیک که در سال 1883 نوشته شده است. اما، گیلرمو دل تورو این قصه را می‌گیرد و به زادگاهش، یعنی ایتالیا می‌برد. این بار پینوکیو در دورانی بیدار می‌شود که ایتالیا تحت تسلط فاشیست‌ها است. در حالی که رژیم فاشیستی می‌خواهد همه مردم به جای آدم بودن، یک عروسک باقی بمانند. اما، پینوکیو استقلال فکری دارد و این چیزی است که او را از دیگران جدا کرده است و ران پرلمن را می‌ترساند. از این پس پینوکیو مدام در حال کشمکش کردن با خود است او نمی‌داند باید ابراز وجود کند یا به خواسته‌های پدر جپتو تن دهد. در نهایت او به موسلینی می‌پیوندد، همانی که می‌گوید :«عروسک‌های خیمه شب بازی را دوست دارد.» این انیمیشن گیلرمو دل تورو در کنار دو انیمیشن قوی و درخشان دیگر با نام‌های The Devil’s Backbone و Pan’s Labyrinth موقعیت‌های جنگ‌زده‌ای را نشان می‌دهند که از دریچه نگاه کودکان به جنگ نشان داده شده است. چیزی که تاثیر این انیمیشن‌ها را بیشتر می‌کند، لحظه‌ای است که می‌بینیم آدم بزرگ‌ها تا چه حد از معصومیت دوران کودکی دور شده‌اند.
4. انیمه The Wind rises باد بلند می‌شود
سال انتشار: 2013
کارگردان: هایو میازاکی
انیمه The Wind rises باد بلند می‌شود بدون شک یکی از شاهکارهای هایو میازاکی است. داستان مربوط به یک طراح هواپیما در جنگ جهانی دوم است. این انیمه درباره این مساله صحبت می‌کند که اگر ژاپن یک کشور متخاصم بود که دردها و رنج‌های فراوانی هم کشید، چطور پس از آن جنگ و دگرگونی بزرگ می‌تواند مسیر خود را پیدا کند؟ هایو میازاکی در تمام مسیری که پیش رو دارد، جنگ را موقعیتی توصیف می‌کند که برهم‌زننده و مخل زندگی است. او در این انیمه به شکلی مفهومی عنوان می‌کند که زندگی همواره بیش از جنگ جریان خواهد داشت.
5. انیمیشن کوتاه Fallen Art هنر سقوط
سال انتشار: 2004
کارگردان: توماس باگینسکی
یکی از انیمیشن‌های به شدت متفاوت که تنها در شش دقیقه شما را با مفهوم جنگ و دردهای برآمده از آن آشنا می‌کند انیمیشن کوتاه Fallen Art هنر سقوط است. در این انیمیشن ژنرال با آهنگ رومانیایی معروفی با نام Fanfare Ciocărlia' می‌رقصد و آثار هنری خود را خلق می‌کند. فیلم جنبه‌های تاریکی از حکومتی توتالیتر و کمونیست را نشان می‌دهد که به راحتی سربازان مرده را از سکویی بلند به پایین پرتاب می‌کنند. این انیمیشن به ما یادآوری می‌کند که در جنگ، مرگ با ما به اندازه یک بشکن زدن فاصله دارد. ژنرال برای خلق اثر هنریش به مرگ نیاز دارد، پس سربازی را به مرگ فرا می‌خواند، اما چه اتفاقی می‌افتد؟ به راستی جنگ چیزی است آلوده!
دیدگاه شما چیست؟
دیدگاه ها